Cách trồng tam thất bắc hiệu quả mà bạn chưa biết?
Tam thất bắc là loài cây khá kén chọn đất và điều kiện sống. Vậy cách trồng tam thất bắc như thế nào? Trồng ở đâu chất lượng tốt nhất? Bài viết dưới đây sẽ thông tin cụ thể đến bạn.
Cây tam thất bắc như thế nào?
Tam thất bắc là loài cây cùng họ nhân sâm. Chúng phân bố ở một số nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam…
Tại Việt Nam, chúng chủ yếu sống ở các khu vực miền núi Tây Bắc như Lào Cai, Hà Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng, Yên Bái – những nơi có có khí hậu mát lạnh quanh năm. Chúng thường sống dưới các tán rừng hoặc tán cây cao, nơi có nhiều bóng râm và độ ẩm lớn.
Cây, lá và nụ hoa tam thất bắc
Sở dĩ loài cây này có tên tam thất là bởi chúng thường sau 3 năm trồng mới ra hoa và sau 7 năm thì củ mới đạt chất lượng tốt nhất.
Cũng có lý giải khác rằng, do mỗi cây có từ 4-5 cuống lá to mọc chụm lại với nhau tại một điểm giữa thân cây, mỗi cuống lại được chia ra từ 3-7 lá nhỏ.
Các lá xếp tròn lại với nhau theo hình chân vịt. Lá tương đối dài, có đỉnh nhọn và nửa phần thân dưới của lá phình to ra, nhìn hơi bầu.
Cuống hoa vươn thẳng từ ngọn cây. Mỗi cây có một bông hoa. Mỗi bông có nhiều bông nhỏ li ti mọc chụm lại với nhau.
Khi còn là nụ, chúng khép lại với nhau thành hình tròn. Khi hoa già, chúng vươn dài ra tương tự như hoa cây thì là.
Tam thất bắc là loài cây thân thảo. Mỗi năm vào mùa lạnh, cây mẹ rụi đi để lại một vết sẹo lồi (sau này hình thành các mấu sần sùi trên đầu củ) nên cách trồng tam thất bắc khá đặc biệt.
Củ tươi có nhiều rễ mọc thành chùm khá rậm rạp gồm các rễ nhỏ và nhiều rễ con. Củ tam thất bắc khô được cắt hết rễ đi, làm lộ rõ thân củ hình trụ hoặc hình con quay. Đầu củ có nhiều mấu sần sùi.
Cách trồng tam thất bắc
Kỹ thuật trồng tam thất bắc khá là khó. Tam thất bắc là cây ưa ẩm, ưa bóng râm, không ưa ánh nắng chiếu thẳng.
Do vậy khi trồng loài cây này, điều quan trọng là bạn phải trồng dưới các tán cây to, các cánh rừng nơi có độ che phủ ánh sáng lớn. Nếu không, cần phải đầu tư xây dựng giàn lưới che để cây có điều kiện phát triển tốt nhất.
Loài cây này cũng khá kén chọn điều kiện sống. Vì vậy cần phải làm đất thật kỹ, ươm mầm, chuẩn bị cây giống thật tốt để khi trồng đảm bảo tỷ lệ sống cao.
Cách trồng tam thất bắc không khó nhưng hay bị sâu bệnh và độ cao mặt nước biển
Cây tam thất bắc giống có thể được lấy theo nhiều cách như: Ươm mầm bằng hạt, ươm mầm bằng củ giống, mua trực tiếp cây giống đã được ươm mầm. Cách ươm giống như sau:
Đất vườn ươm phải là đất sạch, được dọn dẹp sạch cỏ. Phun thuốc diệt cỏ, diệt nấm để đảm bảo loại bỏ toàn toàn các tàn dư thực vật.
Sau đó, cày xới và đẹp đất thật nhuyễn. Đánh luống cao tầm 30cm để thoát nước tốt. Bón một lượt phân hữu cơ hoai mục rồi phơi đất từ 7-10 ngày để diệt sạch mầm bệnh.
Đối với hạt, nên chọn hạt giống ở cây từ 4 năm tuổi. Chọn loại hạt chín, to, mẩy, cầm nặng tay. Trước khi gieo cần xử lý hạt bằng cách ngâm trong nước ẩm theo tỷ lệ 2 sôi 3 lạnh.
Ngâm trong khoảng 48 giờ thì vớt ra chuẩn bị gieo. Nhẹ nhàng vùi các hạt xuống đất, lấp 1 lớp đất mỏng lên bề mặt. Sau khi gieo xong, bạn phủ một lớp rơm hoặc xơ dừa làm mùn, giữ cho bề mặt đất luôn ẩm rồi tưới nước.
Trồng cây tam thất bắc bằng hạt
Nên chọn hạt giống từ cây già tuổi, hạt chín mọng, căng, mẩy
Đối với củ, bạn nên chọn loại củ nhỏ vừa và đều, có nhiều rễ, và có mầm đang nhú tầm 2-4cm là tốt nhất. Cách làm đất cũng tương tự như với cách gieo hạt.
Cho củ xuống lỗ, bạn lấp đất lại sao cho lấp mầm khoảng 2cm. Phủ lá cây khô để tạo lớp mùn giữ ẩm cho cây.
Cuối cùng tiền hành tưới cây.
Nên chọn cây tam thất bắc giống nhỏ đều, nhiều rễ và mầm đang nhú
Tam thất vốn không ưa sáng nên bạn cũng cần làm giàn che để chắn ánh sáng. Thời gian chưa nảy mầm, tỷ lệ che phủ cần là 50-60%.
Khi cây nảy mầm, tỷ lệ che phủ giảm xuống còn 25-30% để cây có điều kiện quang hợp.
Trong quá trình chăm sóc, bạn tiếp tục phun sương giữ ẩm cho cây. Chú ý thoát nước khi mưa to. Khi cây lên mầm, cần chú ý bón phân để cây có điều kiện phát triển tốt, cứng cáp.
Chú ý giữ ẩm cho mầm cây suốt quá trình chăm sóc
Thời gian ươm mầm nên bắt đầu từ tháng 8-9 hàng năm. Vào mùa xuân năm sau, khi cây phát triển cứng cáp là có thể đem đi trồng.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn cây thực sự cứng cáp, nên chú ý thời gian ươm mầm, để khi đến màu xuân, cây đạt 1 tuổi thì mới đem trồng.
Kỹ thuật làm đất trồng cây
Tương tự như lúc gieo mầm, làm đất trồng cây tam thất bắc cũng cần thật kỹ lưỡng. Đất nên có độ dốc nhẹ, dọn dẹp sạch cỏ dại, phun thuốc diệt cỏ và nấm.
Sau đó tiến hành cày xới kỹ và đập đất thật nhuyễn. Đánh luống cao từ 30-40cm, rộng khoảng 1,5m, khoảng cách giữa các luống tầm 50m.
Lỗ trồng sâu khoảng 15cm, mật độ tầm 20x20cm là hợp lý. Say khi làm đất, cho đất nghỉ tầm 7-10 ngày để diệt sạch mầm bệnh.
Đất trồng tam thất bắc phải sạch, tơi xốp, có độ dốc nhẹ, đánh luống cao
Thời gian trồng nên là mùa xuân khi có những cơn mưa phùn và thời tiết ấm dần lên. Trước khi tiến hành trồng cây, bón lót bón phân chuồng hoai mục và phân NPK dưới các lỗ.
Đất sau khi chuẩn bị xong, bạn bứng cây vào trồng. Lấp đất lại rồi phủ rơm rạ, lá khô lên tạo lớp mùn. Cuối cùng là tưới nước.
Bên cạnh đó, bạn cũng đồng thời tiến hành làm giàn che cho cây. Độ che phủ ban đầu thích hợp là tầm 70%. Sau khi cây phát triển tốt thì có thể giảm xuống còn 30-50%
Trong quá trình chăm sóc, cần chú ý giữ ẩm cho cây. Không được để cây bị khô, nhưng cũng không được tưới quá đẫm khiến cây bị thối rễ.
Ngoài ra cũng thường xuyên phải làm cỏ, kiểm tra tình hình phát triển của cây để tiến hành xử lý.
Trong 3 năm đầu, mỗi năm cần bón ít nhất 1 lần phân NPK, phân bón lá để cây phát triển tốt thân, lá. Bên cạnh đó, mỗi năm cần bón ít nhất 1 lần phân chuồng hoai mục.
Trong những năm tiếp theo, lúc này cây tập trung nuôi củ, vì vậy cần bón nhiều hơn các loại phân hữu cơ, phân NPK tạo điều kiện để củ phát triển to nhất.
Cây tam thất bắc được trồng ở Tây Bắc Việt Nam và Trung Quốc là chủ yếu
Cây tam thất bắc trồng ở đâu
Cây tam thất được trồng rộng rãi nhất ở khu vực miền nam Trung Quốc. Tại Việt Nam, các tỉnh miền núi Tây Bắc như Hà Giang, Lào Cai, Lạng Sơn, Cao Bằng… được xem là “thủ phủ” của tam thất bắc.
Hiện loài cây này cũng đã được nhân giống trồng ở nhiều tỉnh thành trong cả nước như Đà Lạt, Kon Tum, Quảng Nam. Thậm chí một số cá nhân ở các tỉnh đồng bằng cũng đã ươm trồng thành công.
Tuy nhiên, cũng như mọi loài cây đặc sản khác, tam thất bắc chỉ phù hợp với những khu vực địa lý nhất định.
Mô hình trồng cây tam thất bắc ở Lào Cai
Tây Bắc là nơi có điều kiện tự nhiên lý tưởng, tạo ra sản phẩm tam thất bắc chất lượng cao nhất
Loài cây này chỉ thực sự sinh trưởng, phát triển và đạt chất lượng tốt nhất ở một số huyện vùng núi ở các tỉnh Tây Bắc. Những biến đổi địa chất và địa hình qua hàng triệu năm mang đến cho vùng đất này chất đất phù hợp nhất với cây tam thất bắc.
Ngoài ra, nơi đây đáp ứng các tiêu chí về nhiệt độ, độ dốc…
Do đó tây Bắc là khu vực đầy đủ điều kiện tự nhiên và thổ nhưỡng phù hợp nhất để cây phát triển và cho chất lượng tốt nhất.
Chình vì vậy, tam thất Tây Bắc không chỉ có sản lượng ổn định, chất lượng tốt nhất Việt Nam và còn tốt và hàng bậc nhất thế giới.
Cây tam thất bắc có tác dụng gì
Tam thất bắc chứa hàm lượng saponin rất cao, lên tới 12% nếu đủ tuổi. Đây là nhóm hoạt chất có rất nhiều tác dụng quan trọng như hoạt huyết, cầm máu, giảm đau, kháng khuẩn, kháng viêm, an thần…
Ngoài ra, chúng còn chứa hàm lượng lớn các chất chống oxy hóa, các vitamin, khoáng chất và 16 loại axit amin cần thiết đối với cơ thể. Chính vì vậy, loài cây dược liệu này có rất nhiều tác dụng kỳ diệu với sức khỏe như:
Tam thất bắc là loài dược liệu có nhiều tác dụng kỳ diệu với sức khỏe
– Cầm máu: Rất tốt cho người đang bị chảy máu do vết thương hở, người bị đại tiện ra máu, chảy máu cam…
– Giảm đau, kháng khuẩn, tiêu sưng viêm: Rất tốt cho người sau phẫu thuật, phụ nữ sau sinh, người bị chấn thương, bầm tím, mụn nhọt, đau dạ dày, viêm xương khớp…
– Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư: Tốt cho bệnh nhân ung thư ở tất cả các giai đoạn. Chúng giúp hạn chế sự phát triển của khối u, thậm chi tiêu khối u hoàn toàn, trợ sức, trợ lực cho bệnh nhân hóa trị, xạ trị
– Điều hòa đường huyết: Rất tốt cho người bị tiểu đường hoặc có nguy cơ tiểu đường.
– Giãn mạch, hạ huyết áp: Rất tốt cho người đang hoặc có tiền sử cao huyết áp.
– Giảm cholesterol: Giúp phòng xơ vữa động mạch và các biến chứng tim mạch nguy hiểm
– Bồi bổ khí huyết, tăng cường đề kháng: Rất tốt cho phụ nữ sau sinh, người mới ốm dậy, người đang hóa trị, xạ trị, người mệt mỏi, suy kiệt…
– Tăng cường sinh lý: rất tốt cho nam giới sinh lý yếu, giảm ham muốn tình dục, xuất tinh sớm, tinh trùng yếu, liệt dương…
Mua giống cây tam thất bắc ở đâu?
Một số khu vực các tỉnh Tây Bắc như Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Yên Bái… là nơi trồng cây tam thất bắc chuyên canh.
Tại đây người dân, các chủ trang trại, các công ty ngoài trồng cây thương phẩm còn cung cấp cả hạt giống, củ giống hoặc cây giống đã ươm mầm sẵn. Bạn hoàn có thể tìm thấy họ qua các kênh như sàn thương mại điện tử, website, Facebook, Youtube…
Tuy nhiên, có một điều cần lưu ý bạn là số lượng hạt giống, củ giống avf cả cây giống trên thị trường hiện nay có một phần không nhỏ được nhập từ Trung Quốc.
Chúng có giá khá rẻ, nhưng hầu hết không đảm bảo chất lượng.
Các cây giống được nhỏ không đúng kỹ thuật, lại vận chuyển xa, bị mất nước nhiều. Vì vậy chúng có thể chết hàng loạt sau khi trồng hoặc chỉ sống được vài ba tháng sau khi chồng rồi chết.
Nên chọn cơ sở cung cấp giống cây tam thất bắc có địa chỉ rõ ràng, có trang trại
Do đó, nếu trồng với diện tích lớn, tốt nhất bạn nên đích thân đến thăm các trang trại ươm trồng cây tam thất giống. Trực tiếp nhìn thấy vườn cây đã cho thu hoạch củ, quả, hoặc đang ươm thì mới nên quyết định mua.
Ngoài ra, hiện nay với chủ trương bảo tồn, phát triển mạnh laoì dược liệu quý này, nhiều đơn vị nhà nước cũng đã cung cấp giống cây tam thất bắc. bạn có thể liên hệ qua một số địa chỉ dưới đây.
– Viện Giống cây trồng – Học viện Nông nghiệp Việt Nam (Đường Ngô Xuân Quảng, Thị trấn Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội)
– Trung tâm Giống nông nghiệp Lào Cai (Phường Cốc Lếu, Tp. Lào Cai, tỉnh Lào Cai)
Quý khách có thể xem thêm bài viết liên quan:
- Giá củ tam thất bắc là bao nhiêu, tại sao lại đắt vậy?
- Mua tam thất bắc ở đâu uy tín, chất lượng, giá tốt?
- 7 cách sử dụng tam thất bắc tốt cho sức khỏe bạn nên biết
Trên đây là thông tin cụ thể về cách trồng tam thất bắc. Đây là loài cây khá kén chọn nơi sống và điều kiện sống. Vì vậy bạn cần phải thực sự tâm huyết, có khả năng đầu tư lớn về thời gian, tiền bạc và cả trí tuệ thì mới có thể đạt được thành công.
